در سالهای اخیر استفاده از پرتوهای لیزر در درمان بیماران بطور فزاینده ای به چشم می خورد در این میان لیزر درمانی در فیزیوتراپی نیز كاربردهای موثری یافته است . لیزر هایی كه در فیزیو تراپی مورد استفاده قرار می گیرند از نوع لیزرهای كم قدرت یا Low Power Laser یا Cold Laser بوده كه حتی با كاربری طولانی مدت آنها هیچگونه آثار تخریبی در بافت بوجود نمی آید . این دسته لیزرها مربوط به كلاس 3-B هستند .
دو لیزر گازی He-Ne و دیودی IR بیش از سایر انواع لیزر فیزیوتراپی مطرح بوده و بطور روز افزون در لیزردرمانی پژوهشی و درمانی بكار می روند . لیزر گازی He- Ne دارای طول موج 8/632 نانومتر و به رنگ قرمز درخشان بوده كه عمق نفوذ آن 1 تا 5/1 سانتیمتر می باشد . لیزر نیمه رسانای مادون قرمز ( IR ) بیشتر از نوع گالیم – آرسناید (پالسی یا ضربانی ) بوده و معمولا با طول موج 904 نانومتر تولید می شوند عمق نفوذ لیزر های مادون قرمز 5 – 3 سانتیمتر میباشد و به علت نزدیكی طول موج آنها به اشعه مادون قرمز به این نام خوانده می شوند .
در یك جمع بندی كلی اثر بیولوژیكی و تحریك حیاتی Biostimulation روش لیزر درمانی را میتوان بصورت زیر خلاصه كرد :
– تسریع گردش خون از طریق اتساع عروق كه نتیحه آن آثار ضد التهابی ، تغذیه ای و تحریك متابولیسم سلولی می باشد .
– تغییر فشار هیدرواستاتیك در مویرگها كه منجر به افزایش جذب مایع بین سلولی ، رفع تورم و فعال شدن ترمیم مجدد بافتی Regeneration میشود .
– تحریك جابجائی الكترولیت موجود در پرتو پلاسم سلولی كه منجر به تسریع متابولیك میشود.
– تحریك پروسه های ایمنی بدن كه نتیجه آن آفزایش تولید آنتی بادیها و اثر ضد باكتریایی و رفع التهابات رماتیسمی می باشد .
– تاثیر بر روند تولید ATP در میتوكندریها , تولید انرژی بیشتر در سلول ، فعالتر شدن آن و همچنین تحریك فعالیت میتوزی ، كه بدنبال آن افزایش سرعت ترمیم مجدد بافتی نیز حاصل می گردد .
– تحریك فیبروبلاست و افزایش سنتز كلاژن ,كه موجب ترمیم سریعتر زخمها میشود .
– ایجاد عروق و مویرگهای جدید .
– تسكین درد .
بطو كلی لیزر درمانی در فیزیوتراپی دارای سه اثر عمده فیزیولوژیكی تسكینی Analgesic ، ترمیمی Repir و ضد التهابی Anti- Inflammatory است و بر این اساس از آن میتوان به همراه سایر مدالیته های درمانی فیزیو تراپی در درمان بیماران بهره بر د .
تعدادی از کاربرد لیزر در فیزیوتراپی:
با توجه به تحقیقات گسترده ای كه در زمینه آثار درمانی لیزر های كم توان انجام شده است امروزه در اغلب مراكز فیزیوتراپی دنیا از لیزر تراپی در درمان بیماران استفاده می گردد كه به مواردی از آن اشاره میشود.عوارض لیزر در فیزیوتراپی نیز گاهی وجود دارد اما بسیار نادر است. برای اطلاع از هزینه فیزیوتراپی لیزری هم باید با پزشک مشورت نمایید.
1 – ضایعات بافت نرم
مواردی مانند كشیدگی رباط و تاندون( Sprain & Strain) ، التهاب تاندون Tendinitis ) ، پارگی عضلات Muscle Tear ) ، اپی كندیلیت ( Tennis Elbewیا Epicondilitis ) ، سندرم تونل كارپال CTS ، مایوفاشیال تریگر پوینت (Trigger Points ) ، پری آرتریت مفصل شانه ، خار پاشنه ، آتروفی سودك ، بورسیت ، اسكار بافتها و همچنین مراحل ابتدائی ترمیم عصب .
2 – بیماریهای دژنراتیو
آرتروز مفاصل ، روماتوئید آرتریت ، كندرومالاشی پاتلا ، كمر درد ، درد دنبالچه Coxalgia ، اسپوندیلیت آنكیلوزان ،التهاب سینوویوم ، Osgood – Schlatter .
3- نورالژی و بیماریهای عروقی
درد سیاتیك ، نروپاتیهای دیابتیك ، نورالژی عصب سه قلو .
4 – ناراحتی های ضربه ای
ضایعات مختلف ورزشی نظیر كشیدگی یا پارگی رباط ، تاندون و عضله ، درد ناشی از شكستگیهای قدیمی و ترمیم شكستگیها . لیزرتراپی با افزایش جذب هماتوم ، تغییر شكل دادن استخوانها ( Remodeling ) ، ایجاد عروق خونی ، ته نشین شدن كلسیم و همچنین افزایش فعالیت ماكروفاژها ، فیبروبلاستها و سلولهای غضروفی ، ترمیم شكستگیها را تسریع می كند .