آرتروز ستون فقرات، چه خصوصیاتی دارد و باعث بوجود آمدن چه علائم یا عوارضی برای بیمار می شود؟
وقتی صحبت از آرتروز ستون فقرات می شود، منظور دو بیماری است.. یکی التهاب و تخریب مفصلی در محل هایی که مفاصل آپوفیزیال نامیده شده، دو مهره را در قسمت های مختلف به هم وصل می کنند و دیگری تخریب و دژنراسیون دیسک بین مهره ای.
پس، تخریب دیسک های بین مهره ای در گروه بیماری های دژنراتیو مفصلی قرار می گیرند. مدارک معتبری وجود دارد که این دو بیماری در مفاصل ستون فقرات می توانند به یکدیگر منجر شوند. یعنی آرتروز مفاصل آپوفیزیال منجر به تخریب دیسک های بین مهره ای شود و بر عکس.
علائم آرتروز ستون فقرات برای هر فرد تفاوت دارد و می تواند خفیف یا شدید و ناتوان کننده باشد و یا حتی ممکن است هیچ علایمی نداشته باشید. شروع و پیشرفت بیماری می تواند نسبتا کند باشد.
در سطوح اولیه، علائم موقتی و زودگذر هستند. ممکن است پس از زمین نشستن برای مدت طولانی، یا پیاده روی در هنگام صبح یا پس از یک فعالیت سنگین احساس سفتی یا درد کنید. شما یا خانواده شما ممکن است در قامت خود متوجه تغییراتی شوید. برخی از افراد به سمت جلو خم می شود یا به یک طرف متمایل می شوند. در موارد پیشرفته علائم آرتروز ستون فقرات، ثابت می شوند و در فعالیت های روزمره شما، مخصوصا راه رفتن و ایستادن تداخل ایجاد می کند.
یافته های رادیوگرافیک در آرتروز ستون فقرات و آرتروز کمر یک پدیده ی وابسته به سن است و معمولاً از سنین 40 سالگی به بالا خود را نشان می دهد. مدارک کمی وجود دارد که نشان دهدآرتروز ستون فقرات و اختلالات ساختمانی، همانند آنچه در مورد زانو دیدیم، زمینه را برای ایجاد آرتروز ستون فقرات آماده کند. مهمترین علامت و نشانه ای که در آرتروز ستون فقرات دیده می شود کمر درد مکانیکال است یعنی کمیدری که به هنگام نشستن یا ایستادن درازمدت بدتر شده و با حرکت کردن نیز بدتر می شود.
درد ناشی ازآرتروز ستون فقرات به سمت پایین و بر روی باسن طرف مربوطه انتشار می یابد. البته درد آرتروز ستون فقرات می تواند از روی باسن حرکت کرده و به سمت پا انتشار یابد. اگر کمردرد در یک بیمار با خم شدن به جلو بدتر شد، بیشتر نشان دهنده آرتروز دیسک است، اما اگر این درد در هنگام خم شدن به عقب تشدید پیدا کرد، نشان دهنده ی آرتروز مفاصل آپوفیزیال به عنوان علت اصلی درد می باشد.
لازم است مجدداً یادآوری کنم که آرتروز مفاصل آپوفیزیال و دیسک های بین مهره ای، معمولاً همراه با هم وجود داشته و بوجود آمدن یکی، منجر به ایجاد دیگری می شود. اما امکان دارد که گاهی آرتروز مفاصل آپوفیزیال علت اصلی یا جزء اصلی علت درد باشد و گاه دیسک های بین مهره ای.
مطالعات نشان داده اند که رابطه ی مستقیمی بین یافته های بالینی و رادیولوژیک وجود ندارد. امکان دارد یک بیمار از درد شدید ناله کند اما علائم چندانی از آسیب مفاصل ذکر شده وجود نداشته باشد یا برعکس، بیمار شکایت چندانی نداشته باشد، اما رادیوگرافی نشان دهنده ی تخریب شدید مفاصل باشد.
بر این اساس، رادیوگرافی ساده، کمک چندانی به تشخیص آرتروز ستون فقرات به عنوان علت درد نمی کند. اگر پزشک شما، برایتان رادیوگرافی ساده می نویسد، بیشتر از آنکه بخواهد وجود یا عدم وجود آرتروز ستون فقرات را ثابت کند، قصد دارد متوجه شود که عارضه ی جدی مثل روی هم خوابیدن مهره ها یا تخریب دیسک ها و مهره ها در اثر بیماری های مختلف و متعدد وجود نداشته باشد. مهمترین عارضه ای که به دنبال علل آرتروز ستون فقرات بوجود می آید، مشکلات عصبی می باشد.
فشار آمدن بر روی ریشه ی عصبی هنگامی که از سوراخ های بین مهره ای خارج می شود، همچنین تنگی کانال نخاعی در اثر لغزیدن مهره ها بر روی هم، از عوارض اصلی آرتروز ستون فقرات می باشد. تخریب شدید استخوانی و خوابیدن یک مهره بر روی خود، از عوارض جدی دیگر می باشد.
یکی از شکایات شدید آرتروز ستون فقرات، لنگش متناوب می باشد. بیمار مبتلا به آرتروز ستون فقرات شرح می دهد که در ابتدای راه رفتن مقدار کمی درد را حس می کند. وقتی مقداری راه رفت (بسته به شدت آرتروز ستون فقرات و شدت تنگی کانال نخاعی) پاهای او شروع به بی حس شدن و کرخت شدن می کند. درمان آرتروز ستون فقرات بر تسکین و کاهش درد و افزایش توانایی عملکرد بیمار متمرکز است. هدف اصلی این درمان بهره‌مندی بیمار از یک سبک زندگی سالم به شمار می‌رود. درمان ابتدایی با کاهش وزن بیمار، در صورت داشتن اضافه وزن، آغاز می‌شود و در مجموع از همه بیماران خواسته می‌شود تا وزن خود را در حد مناسبی حفظ کنند.
بیمار مبتلا به آرتروز ستون فقرات حس می کند که پاهایش مال او نیست و توانایی فرمانبرداری از او را ندارند، بنابراین مجبور می شود، بایستد، بنشیند، مقداری به جلو خم شود و پس از برگشتن قدرت یا حس به پاهایش مجدداً راه رفتن را ادامه دهد.. چون این کار چند بار تکرا می شود و بیمار چند بار مجبور به قطع راه پیمایی می شود، به آن لنگش متناوب می گویند.
لازم به ذکر است که نوعی دیگر از لنگش متناوب را در بیماری های عروق محیطی داریم. بیمارانی که در اثر فشار خون طولانی مدت و یا دیابت خوب کنترل نشده یا اختلالات چربی شدید، دچار تنگی عروق در عروق قلبی یا سایر عروق محیطی شده اند، مدتی پس از راه رفتن همان احساس کرختی و گزگز یا مورمور را در پاهای خود حس می کنند.
در این مواقع بیمار آرتروز ستون فقرات یاد می گیرد که برای لحظاتی بایستد تا خون کافی به پاهایش برسد و مجدداً حرکت خود را آغاز کند. برخلاف لنگش متناوب به علت تنگی کانال نخاعی، بیمار مبتلا به لنگش متناوب با منشاء عروقی، نیاز به نشستن و خم شدن به جلو ندارد. تنها ایستادن برای دقایقی مشکل او را حل می کند.
لنگش متناوب اول را لنگش متناوب عصبی و دومی را لنگش متناوب عروقی می نامیم. افتراق این دو علت با استفاده از معاینات بالینی، انجام ام آر آی و یا در نهایت انجام آنژیوگرافی (عکس برداری از رگ ها) امکان پذیر است.
بیماران مبتلا به آرتروز ستون فقرات می توانند برای درمان آرتروز ستون فقرات خود به بهترین مرکز جامع ارتوپدی و فوق تخصص زانو در تهران (دکتر وریانی) مراجعه کرده واز بهترین و جدید ترین و پیشرفته ترین روش های درمانی این مرکز استفاده کنند.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.
