کاربرد مفاصل مصنوعی در بدن انسان یکی از پیشرفت های بزرگ تکنولوژیک و پزشکی در قرن بیستم بوده است. این عمل جراحی کیفیت زندگی بسیاری از انسان ها را ارتقا داده و راحت تر کرده و میکند. با این حال در درصد اندکی از کسانی که از مفاصل مصنوعی استفاده میکنند مشکلی بنام خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی بروز میکند.
مکانیسم خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی
بعد از گذشت چند سال از کار کردن مفصل مصنوعی، بتدریج بر اثر ساییده شدن سطوحی که بر روی یکدیگر حرکت میکنند ذرات بسیار ریز حاصل از این سایش در محیط اطراف مفصل مصنوعی آزاد میشود. جنس سطوحی از مفصل مصنوعی که بر روی هم حرکت میکنند معمولا بصورت زوج های فلز بر روی پلاستیک، سرامیک بر روی پلاستیک، فلز بر روی فلز و سرامیک بر روی سرامیک است.
با آزاد شدن ذرات ریز حاصل از سایش در محیط اطراف مفصل مصنوعی سلول های ایمنی بدن فرد به این ذرات حمله کرده و سعی در جذب آنها و خارج کردن آنها از محیط میکنند.
در این فرآیند سلول های ایمنی بدن، موادی از خود ترشح میکنند که میتوانند به استخوان فرد صدمه بزنند. این مواد میتوانند موجب برداشته شدن املاح کلسیم و هیدروکسی آیاتیت از استخوان شده و در نتیجه بعد از مدتی ممکن است استخوان ها دچار خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی شوند.
اگر خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی در محل اتصال اجزاء مفصل مصنوعی به استخوان ایجاد شود موجب لقی مفصل مصنوعی میشود. گاهی هم استخوان در جایی کمی دورتر از محل اتصال به مفصل مصنوعی بازجذب و خورده شده و حفرات و کیست های توخالی را در ایتخوان بوجود میاورد. به این فرآیند استئولیز Osteolysis میگویند.
ایجاد این کیست های استخوان در اطراف مفصل مصنوعی میتواند موجب مشکلات زیر شود
- احساس درد در محل مفصل مصنوعی
- لق شدن مفصل مصنوعی
- ضعیف شدن استخوان و شکسته شدن آن
استفاده از مواد مقاوم تر در مفاصل مصنوعی جدید این فرایند را تا حدود زیادی کنترل کرده است.از زمانی که نسل جدید پلی اتیلن در مفاصل مصنوعی کاربرد پیدا کرده شیوع استئولیز کمتر شده است با این حال احتمال بروز آن همچنان وجود دارد.
علائم و درمان خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی
استئولیز یا خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی در بسیاری اوقات علامت خاصی ندارد تا اینکه آنقدر استخوان را ضعیف میکند که شکستگی حادث میشود.
بنابر این هر بیماری که تحت عمل جراحی تعویض مفصل لگن (ران) قرار گرفته است باید بطور متناوب به پزشک جراح (بهترین پزشک جراح دکتر وریانی در تهران) خود مراجعه کرده تا از محل جراحی عکسبرداری به عمل آید. این رویه موجب میشود تا خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی یا تخریب استخوان در صورت بروز زودتر تشخیص داده شده و درمان گردد.
در صورت شدید بودن خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی ، پیشرونده بودن آن، بروز درد در محل مفصل مصنوعی و یا اگر پزشک شک کند که خوردگی آنقدر زیاد است که ممکن است موجب شکستگی استخوان شود بیمار باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.
در این عمل جراحی ممکن است جراح فقط اقدام به پر کردن حفرات بوجود آمده با پیوند استخوان کند ولی در بیشتر موارد درمان شامل خروج تمام یا قسمتی از مفصل مصنوعی و جایگزین کردن آن با مفصل جدید همراه با پیوند استخوان است.
-
اطلاعات بیشتر….
جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.
راههای پیشگیری از دررفتگی مفصل مصنوعی ران
مفصل مصنوعی لگن چیست
عمر مفصل مصنوعی لگن
منبع:ایران ارتوپد