در رفتگی مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران که نام کامل آن Developmental Dysplasia of the Hip ( DDH است به وجود می آید و جز بیماری های مادرزادی است و در آن سر استخوان ران به درستی در داخل حفره استابولوم لگن قرار نگرفته است. شدت دررفتگی مادرزادی لگن در ناحیه مفصل ران در افراد مختلف متفاوت است.
در اکثر این افراد حفره استابولوم در دوران جنینی به درستی تشکیل نشده و شکل و یا عمق کافی را نداشته و نمی تواند سر استخوان ران را در خود نگه داری کند. در بعضی از افراد سر استخوان ران در بدو تولد کاملا خارج از حفره استابولوم است که به آن دررفتگی مادرزادی سر ران استخوان یا دررفتگی لگن در نوزادان هم می گویند.
در بعضی دیگر سر ران در حفره استابولوم هست ولی ناپایدار بوده و به آسانی از آن خارج شده و به آن داخل می شود. در بعضی از افراد هم لقی و ناپایداری مفصل ران با رشد بچه بیشتر می شود. و در بدو تولد در رفتگی لگن کودک مشخص نیست و ممکن است چند ماه بعد از تولد کودک دچار این مشکل شده و یا در رفتگی لگن چند ماه بعد اشکار شود. در رفتگی مادرزادی لگن در بعضی خانواده ها بیشتر است .
یکی از دلایل ایجاد این مشکل در کودکان مراقبت نادرست از نوزاد پس از تولد می باشدانجام برخی از کارها موجب می شود حتی نوزادی که در بدو تولد سالم بوده دچار در رفتگی لگن شود.کارهایی مثل قنداق کردن نوزاد و شیوه ی نادرست بغل کردن نوزاد باعث بروز این عارضه در کودک می شودو در رفتگی لگن در میان این دسته از کودکان بیشتر می باشد. مناطقی که مادر بچه را در پشت کمر یا جلوی شکم خود آویزان میکند این بیماری شیوع کمتری دارد. این اختلاف احتمالا به علت نزدیک بودن و دور بودن ران های بچه در دو نوع متفاوت بستن و حمل کردن وی است.
در رفتگی مادرزادی لگن بیشتردر مفصل ران پای چپ ایجاد می شود.این عارضه بیشتر در نوزادان دختر به وجود می آید. (شیوع دررفتگی مادرزادی مفصل ران در دختران 9 برابر پسران است) و در نوزادانی که در دوران جنینی در شکم مادر در وضعیت برعکس معمول قرار گرفته اند (سر به طرف بالا و پا به پایین) بیشتر به وجود می آید. بیماری در نیمی از موارد دو طرفه است.
علل و دلایل
علت این بیماری به درستی شناخته شده نیست. بعضی از محققین معتقدند در بعضی از جنین ها حفره استابولوم به درستی تشکیل نشده و عمق کافی برای نگه داشتن سر استخوان ران در درون خود را ندارد. بعضی دیگر هم عقیده دارند که شلی کپسول مفصل ران علت بروز این بیماری است.
دررفتگی مادرزادی مفصل ران در این موارد بیشتر دیده می شود:
فرزندان اول خانواده
نژاد سفید
وجود ناهنجاری های مادرزادی دیگر مانند تورتیکولی و یا پا چنبری (کلاب فوت)
وقتی سر استخوان ران نوزاد مدتی در خارج از حفره استابولوم میماند هم رشد سر و هم رشد حفره استابولوم دچار اختلال میشود. حفره استابولوم کوچک باقی میماند و عمق کافی هم پیدا نمیکند. سر استخوان ران هم کوچک مانده و خوب رشد نمیکند. گردن استخوان ران نازک مانده و تنه استخوان ران هم لاغر و کم قطر میشود.
این تغییرات نشان میدهند که رشد استخوان ها وقتی سیر طبیعی خود را طی میکند که آنها به درستی در کنار هم قرار داشته باشند. در کنار هم بودن است که رشد و تکامل مناسب را تضمین میکند. تغییرات دیگری هم بتدریج در اندام کودک بوجود میاید. کپسول مفصل ران این بچه ها کلفت و ضخیم شده و عضلات اطراف مفصل ران بخصوص عضلات ادکتور (نزدیک کننده ران) و عضله ایلیوپسواس کوتاه میشوند.
درمان
تمام نوزادان باید بلافاصله بعد از تولد باید توسط پزشک از لحاظ وجود این بیماری معاینه شوند و در صورت لزوم از روش های تصویر برداری مثل سونوگرافی یا رادیوگرافی برای بررسی بیشتر استفاده می شود. این عارضه در همان دوران نوزادی با تشخیص صحیح پزشک متخصص قابل درمان است . اما هر چه مدت زمان بیشتری از تولد نوزاد بگذرد و درمان به تاخیر بیفتد این تغییرات بیشتر شده و درمان کودک را مشکل تر می کند.
در صورتی که بیماری زود تشخیص داده شده و سر استخوان ران در درون حفره استابولوم گذاشته شود رشد استخوان ها در دو طرف مفصل سیر طبیعی خود را باز یافته و در بسیاری اوقات عقب ماندگی خود را جبران میکنند ولی در صورتی که سر استخوان ران در بیرون استابولوم بماند هر چه سن بچه بیشتر میشود عقب ماندگی رشد مفصل و تغییر شکل آن بیشتر میشود. این امر نشان میدهد که تشخیص این بیماری و درمان آن هر چه زودتر و از بدو تولد باید شروع شود تا کودک در بزرگ سالی دچار مشکلات ناشی از در رفتگی لگن نشود.