از لحاظ ارتوپدی ستون فقرات مجموعه ای از مهره های کمری هستند که روی هم بطوری چیده شده اند که بین مهره ها یک صفحه غضروف مانندی به نام دیسک بین مهره قرار می گیرد و یک سوراخی در پشت مهره ها هست که وقتی این مهره ها روی هم قرار می گیرند بصورت یک تونل و یک کانالی در می آید که اصطلاحا” به لحاظ عامیانه مغز حرام یا نخاع در آن قرار می گیرد و ریشه های عصبی نخاع از بین این مهره ها خارج می شود و به اندام ها که دست و پا باشند وارد می شوند و حرکات و حفظ دست و پاهای ما از طریق همین اعصاب بین مهره ای کنترل می شود .
کمر هم در واقع آن قسمتی از ستون فقرات است که بین استخوان لگن قرار می گیرد و ناحیه فقرات پشتی یعنی به 5 مهره آخر ستون فقرات کمر می گوییم . ستون فقرات طوری است که در ناحیه گردنی حرکت نسبتا زیادی دارد و درناحیه کمر هم همین طور . در این دو ناحیه گردن و کمر چون حرکات بیشتر از حد است شانس دررفتگی دیسک بین مهره ای و صد مات عصبی در این ناحیه بیشتر از سایر نواحی ستون فقرات است .
سوال : علت این کمر دردها چیست و چه عواملی باعث می شود که افراد دچار کمردرد شوند و از این ناحیه دچار مشکل شوند ؟
جواب : در این مورد بطور کلی ثابت شده که تمام انسان ها در طول عمرشان حداقل یکبار کمر درد را تجربه می کنند – اما بعضی از افراد به دلیل وضعیت شغلی یا صدماتی که به آن وارد شده درد کمرشان طولانی تر می شود و یا اینکه چندین بار در طول عمرشان کمردرد را احساس خواهند کرد که ممکن است علت های مختلفی داشته باشد .
اما بیشترین علت کمردرد بحث کمردردهای شغلی و همچنین دیسک کمر است ، در افرادی که کارهای نسبتا سنگین و با حمل اشیا انجام میدهند اتفاق می افتد و در درجه دوم در کسانی کمردرد اتفاق می افتد که کار بسیار سبک و نشستنی طولانی دارند و از ورزش کافی هم بهره مند نیستند و طبیعتا فشار زیادی روی ستون فقرات این ها می آید به لحاظ طبی در حالت نشسته فشار نسبتا زیادی به کمر وارد می شود تا در حالت ایستاده . اما در حالت خمیدگی به جلو و بلند کردن اشیا که در حالت خم شدن انجام می شود باز هم فشار مضاعفی بر روی کمر وارد می شود . بنابراین دقت زیادی بایستی در مورد وضعیت بلند کردن اشیا – مدت نشستن و نحوه نشستن و نحوه ایستادن داشته باشیم .
سوال : آیا کمر دردها هم انواع مختلفی دارند یا خیر ؟
جواب : اصولا بیشترین علت کمردرد درافراد عادی رگ به رگ شدگی کمر است که به علت کشیدگی تاندون ها و عضلات اطراف ناحیه کمر است .
این درد کمر بصورت عادی حاد اتفاق می افتد – اما اگر مراقبت نشود و استراحت کافی بعد از آن اتفاق بوجود نیاید و مراعات های بعدی انجام نشود این کمردرد به خودی خود می تواند مزمن و طولانی شود . بنابراین درمان صحیح یک کمر درد بعد از اولین اتفاق بهترین راه پیشگیری از مزمن شدن آن است – بیشتر کمردردها حاد اتفاق می افتد اما آن هایی که به صورت مناسب درمان نشوند و یا رعایت های لازم بعد از درمان انجام نشود بصورت مزمن در می آیند و اینکه کمردردهای مزمن گه گیرند به اصطلاح هم می گوییم فرد کمری شده است یعنی در قبال حرکت های نا به جایی که بصورت ناگهانی اتفاق می افتد دردکمرشان مجدداً عود می کند . این ها معمولا نیاز به درمان تقویتی دارند یعنی بایستی با فیزیوتراپی ورزش هایی را یاد بگیرند که آن ورزش ها را تقریبا برای چندین سال باید ادامه بدهند تا عضلات ناحیه فقرات کمری شان آن قدر قوی بشود که حرکات عادی دیگر برایشان ایجاد کمردرد نکند .
در مورد دیسک کمر که در واقع ما دررفتگی یا فتخ دیسک بین مهره ای را به اصطلاح هم می گوییم که بیماری دیسک کمر درواقع خارج شدن و جا به جا شدن دیسک بین مهره ای به سمت آن کانال ستون فقراتی که در اول بحث بیان کردیم ، این دیسک معمولا به سمت یکطرف بیشتر می رود یعنی یا به سمت راست و یا به سمت چپ ، بنابراین معمولا افراد دچار دردی می شوند که اصطلاحا می گوییم دردهای سیاتیکی که درد سیاتیک راست یا چپ ایجاد می شود و گاهی اوقات دوطرفه است . به همین دلیل بصورت عامیانه افراد این دردها را به نام درد سیاتیک هم می گویند و اینگونه می گویند که سیاتیکم عود کرده و دچار سیاتیک شده ام – درواقع سیاتیک دردهای کمری است که از ناحیه کمر به پشت ناحیه باسن ، پشت ران ، پشت زانو ، پشت ساق تا مچ پا ادامه پیدا می کند . دردی که در این مسیر انتشار پیدا کند درد سیاتیکی به آن گفته می شود که مهمترین علت آن دیسک بین مهره ای ولی علت های دیگر هم دارد .
مثلا کسانی که تومور ستون مهره داشته باشند و یا غده ای در ستون فقراتشان داشته باشند ممکن است دردشان بصورت درد سیاتیکی باشد یا کسانی که دچار شکستگی مهره می شوند ، آن ها می توانند در مواردی که عصب سیاتیک تحریک شود همین درد را داشته باشند . گاهی اوقات بعضی از عضلات اطراف باسن هم بدلیل کارکرد طولانی دچار انقباضاتی می شوند که عصب سیاتیک را بین خودشان درگیر می کنند و می توانند دردهایی به همین شکل سیاتیک بروز دهند .
پس الزاما هر درد سیاتیکی به معنی دیسک کمر نیست ولی دیسک های کمر تقریبا همه آن دردهای سیاتیکی را ایجاد می کنند به استثنا آن هایی که دیسک های خیلی بزرگ مرکزی هستند که به جای اینکه دردهای سیاتیکی ایجاد کنند دردهای خود کمر ایجاد می کنند ولی علائم بی حسی شدید و اختلال کار سیستم مجرای ادرار را ایجاد می کنند که بیمار گاهی اوقات با اختلال و بی اختیاری ادرار ممکن است مراجعه کند که این خیلی خطرناک خواهد بود و باید هر چه زودتر درمان شود .
منبع:کلینیک امید
