شکستگی های استرسی Stress fracture به شکستگی هایی میگویند که یا بر اثر ضعیف شدن استخوان و سپس شکسته شدن آن بر اثر وارد شدن یک نیروی نه چندان زیاد ایجاد میشود که به آن شکستگی ناشی از بی کفایتی استخوان Insufficiency fracture هم می گویند و یا بر اثر وارد شدن ضربات مکرر و مداوم بر روی یک استخوان سالم ایجاد می شود که به آن شکستگی ناشی از خستگی استخوان Fatigue fracture میگویند.در ناحیه ی لگن هم در برخی مواقع شکستگی های استرسی به وجود می آید. شکستگی های استرسی لگن بیشتر از نوع شکستگی های ناشی از خستگی استخوان هستند.
لگن خاصره یک ساختمان حلقوی است که از به هم چسبیدن سه استخوان تشکیل شده است. دو استخوان بزرگ پهن به نام استخوان بی نام که در دو طرف قرار داشته و قرینه یکدیگرند در جلو به هم متصل می شوند و در عقب در بین آنها استخوان ساکروم یا خاجی قرار می گیرد. جلویی ترین قسمت هر استخوان بی نام به صورت دو شاخه به هم پیوسته است که به آنها راموس های پوبیس می گویند.مفصل ران تشکیل شده از سر استخوان ران (که قسمتی از استخوان ران است) که در درون حفره استابولوم (که قسمتی از لگن خاصره است) قرار گرفته است. سر استخوان ران به توسط قسمت نازکتری که گردن استخوان ران نامیده میشود به تنه استخوان ران متصل می شود.
نقاط شکستگی استرسی لگن
شکستگی های استرسی لگن در سه نقطه ایجاد می شوند:
1-گردن استخوان ران
2-راموس فوقانی و تحتانی پوبیس
3- استخوان ساکروم
علل شکستگی استرسی لگن
اگر یک سیم فلزی نازک را چند ده بار با دستان خود خم و راست کنید بالاخره میشکند. این نوع شکستگی را شکستگی فلز ناشی از خستگی Fatigue fracture می گویند. واکنش استخوان لگن در مقابل نیروهای مکرر وارده به آن هم مانند همین سیم فلزی است.بر اثر نیروهای مکرری که به ناحیه ی لگن و مفصل ران وارد می شود ضعیف ترین مکان هایی که دچار آسیب می شوند گردن استخوان ران و راموس های پویس و استخوان ساکروم است. بر اثر این ضربات مکرر به تدریج ترک های ریزی در استخوان ایجاد می شود. این ترک به تدریج بزرگتر شده و ممکن است به قدری بزرگ شود که موجب شکستگی کامل استخوان شود.گردن استخوان ران در طول فعالیت های روزانه تحت فشارهای زیادی قرار دارد به طوری که در حین راه رفتن و دویدن چند برابر نیروی وزن فرد به این ناحیه نیرو وارد میشود. بر اثر فعالیت های بدنی شدید و مکرر مانند دویدن در مسافت های طولانی این نیروها میتوانند در نهایت موجب ترک برداشتن گردن استخوان ران و ایجاد شکستگی استرسی شوند.
وقتی نیروی زیادی به استخوان وارد می شود اگر این نیرو به تدریج و در طول چند ماه زیاد شود استخوان این فرصت را خواهد داشت تا خود را با شرایط جدید تطبیق دهد. در این موارد تراکم استخوان به تدریج بیشتر شده و استخوان قویتر می شود تا بتواند نیروهای بیشتری را تحمل کند. استخوان ورزشکاران به همین ترتیب به تدریج قوی و محکم می شود ولی اگر یک فعالیت ورزشی یا فعالیت بدنی کاری در مدت زمان کوتاهی زیاد شود استخوان فرصت ندارد تا خود را قوی کند و در نتیجه ترک برداشته و دچار شکستگی استرسی می شود.
شکستگی های استرسی لگن بیشتر در ورزش کاران و دوندگان استقامت ایجاد می شود. وقتی این افراد مسافت دو یا زمان آن و یا شدت آن را به ناگهان زیاد می کنند بدن خود را در معرض ابتلا به این شکستگی ها قرار می دهند. تغییر دویدن از زمین صاف به سر بالایی و یا همراه بردن یک کوله پشتی سنگین مثال هایی از زیاد کردن شدت دویدن است.
گاهی شکستگی استرسی لگن می تواند با چند هفته دویدن شدید هم ایجاد شود. این وضعیت بیشتر در پرسنل نظامی که تحت آموزش های سخت مانند رژه طولانی قرار می گیرند دیده می شود. پرسنل نظامی که تازه تحت آموزش قرار می گیرند در صورتی که جثه ضعیفی داشته باشند یا زیادی چاق باشند و یا اگر خانم باشند بیشتر در معرض خطر شکستگی استرسی لگن هستند.
دیگر عللی که میتواند زمینه ساز ابتلا به شکستگی استرسی لگن بعد از دویدن های شدید و طولانی باشد عبارتند از:
1-اختلاف در طول اندام های تحتانی
2-کوکسا وارا
شکستگی استرسی لگن در زنان بیشتر دیده می شود.گاهی اوقات شکستگی های استرسی راموس های پوبیس در افراد مسن و مبتلا به پوکی استخوان دیده می شوند. در این افراد فعالیت های بدنی نه چندان شدید ولی مکرر هم میتواند موجب این شکستگی بشود. گاهی اوقات هم این شکستگی ها در اواخر دوران بارداری به وجود می اید. در این مواقع بر اثر افزایش وزن شکم، فشار بیشتری به استخوان های لگن وارد می شود.
تشخیص شکستگی استرسی لگن
تشخیص شکستگی استرسی لگن با توجه به سابقه و فعالیت های بدنی بیمار و معاینه وی صورت می گیرد. در مراحل شدید بیماری رادیوگرافی ساده می تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. در رادیوگرافی ساده این بیماران ممکن است خط شکستگی در استخوان مربوطه دیده شود. در مراحل ابتدایی بیمار ممکن است خط شکستگی در رادیوگرافی ساده دیده نشود. در این بیماران روش های دیگر تصویر برداری مانند اسکن رادیوایزوتوپ و یا ام آر آی میتواند به تشخیص بیماری کمک کند.
درمان شکستگی استرسی لگن
به محض تشخیص شکستگی استرسی لگن بیمار باید تمام فعالیت های ورزشی خود را قطع کند. فرد مبتلا به شکستگی استرسی لگن از دو عصای زیر بغل استفاده می کند تا در حین راه رفتن بر روی پای طرف آسیب دیده وزن نگذارد. استفاده از گرمای موضعی می تواند شدت درد این بیماران را کاهش دهد. همچنین درد ناشی از شکستگی استرسی را می توان با استفاده از داروهای ضد درد و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی کاهش داد. پزشک هر چند هفته یک بار از لگن رادیوگرافی به عمل میاورد تا مطمئن شود شکستگی در حال بهبود است. درد بیمار معمولا بعد از 12-3 ماه خوب شده و بیمار میتواند بتدریج به فعالیت ورزش قبلی بازگردد.
در بعضی موارد، شکستگی های استرسی گردن استخوان ران ممکن است ناپایدار بوده و خطر جابجا شدن شکستگی وجود دارد. در این حالات پزشک بیمار را جراحی کرده و با کار گذاشتن چند پیچ در محل شکستگی مانع از جابجایی آن می شود. شکستگی هایی که در بالای گردن استخوان ران هستند ناپایدار تر از آنهایی هستند که در زیر گردن قرار گرفته اند. بسیاری از پزشکان ارتوپد تمام بیمارانی را که دچار شکستگی استرسی در بالای گردن استخوان ران هستند تحت عمل جراحی قرار میدهند.در صورتی که بیماری به موقع تشخیص داده نشود ممکن است موجب جابجا شدن کامل شکستگی و ایجاد عارضه نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران شود.
خواننده گرامی ، پیشنهاد می شود مطالب زیر را جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه شکستگی استرسی لگن مطالعه فرمایید.
