پوکی استخوان یک بیماری شایع استخوانی است که در آن توده استخوانی به تدریج از بین می رود و بدون اینکه علامت خاصی ایجاد کند ممکن است با یک شکستگی در یکی از استخوان های بدن (مهره ها،لگن ، مچ پایا دست) آشکارگردد.
ساختمان استخوان به طور عمده از یک ماده پروتئینی به نام کلاژن و یک ماده معدنی به نام فسفات کلسیم تشکیل شده است . در سن 30-25 سالگی افراد به حداکثر توده استخوانی خود دست پیدا می کنند .از این پس با گذشت زمان و افزایش سن در یک فرد طبیعی با تغذیه کافی هر ساله حدود 4/0 % از بافت استخوانی کاسته می شود. بدون اینکه مشکل پوکی استخوان به وجود آید ولی اگر جریان طبیعی سریعتر اتفاق افتد ، پوکی استخوان ایجاد می شود.
پیشگیری
با اصلاح شیوه زندگی و انتخاب عادات صحیح می توان از ابتلاء به پوکی استخوان جلوگیری کرد.
تغذیه مناسب
تغذیه سالم و رژیم غذایی متعادل و غنی از کلسیم و ویتامین دی یکی از راه های پیشگیری از پوکی استخوان است .
غذای روزانه باید حداقل 1500-1000 میلی گرم کلسیم داشته باشد .شیر،پنیر،ماست،سبزیها،میوه ها،حبوبات و غذاهای دریایی به ویژه ماهی باید در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود. مراقب باشید تامین کلسیم مورد نیاز سبب افزایش مصرف چربی نشود.در این خصوص باید با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت نمائید. می توانید با پیاده روی درهوای آفتابی ویتامین Dمورد نیاز بدن را تامین کنید . برای دریافت کلسیم مورد نیاز می توانید از فهرست غذاهای غنی از کلسیم که در زیر آمده است استفاده کنید .
مقدار کلسیم موجود(میلی گرم) | مقدارماده غذایی | نوع ماده غذایی |
300 | یک لیوان | شیر |
300 | یک لیوان | ماست |
150 | 45گرم | پنیر |
300 | 5 قاشق غذاخوری | کشک |
300 | 3تکه متوسط | انواع ماهی |
علل و دلایل
دلایل فامیلی و ارثی
سابقه وجود پوکی استخوان در خانواده ، هم چنین سابقه شکستگی استخوان در بستگان درجه یک فرد بدون ارتباط با ضربه یا تصادف ، احتمال ابتلای فرد را افزایش می دهد.
تغذیه
کمبود مصرف کلسیم و ویتامین Dاحتمال ابتلاء به پوکی استخوان را افزایش می دهد.
عادات مضر
مصرف سیگار و الکل عاملی برای افزایش خطر ابتلاء به پوکی استخوان است .
میزان تحرک
اگر از نظر شیوه زندگی ، فرد جزء افراد کم تحرک باشد ، احتمال ابتلاء به پوکی استخوان بیشتر است .
مصرف دارو
مصرف برخی داروها نظیر کورتیکواستروئیدها خطر ابتلاء به پوکی استخوان را افزایش می دهد.
سابقه شکستگی
سابقه شکستگی پس از 50سال و سابقه شکستگی در بستگان درجه یک احتمال ابتلاء به پوکی استخوان را افزایش می دهد.