مغز استخوان
مغز استخوان يک بافت اسفنجي شکل داخل استخوان است که سلولهاي خوني در آن ساخته ميشود. سلولهاي خوني براي سلامت بدن شما لازم هستند. سلول هاي خون شامل انواع زير است:
- گلبول هاي قرمز :اين سلول ها اکسيژن را در بدن حمل مي کنند .
– گلبول هاي سفيد:اين سلول ها مسئول مبارزه با عفونت در بدن هستند .
– پلاکت ها :پلاکت ها بطور طبيعي از خونريزي جلوگيري مي کنند .
تمام اين سلول ها از يک نوع سلول اوليه در مغز استخوان به نام سلول بنيادي (Stem cell ) ساخته مي شود .
پيوند مغز استخوان
پيوند مغز استخوان در حقيقت جايگزيني مغز استخوان ناسالم با يک مغز استخوان سالم است. اگر مغز استخوان بيمار شما به خوبي نتواند سلول هاي خوني را براي بدن فراهم کند بايد با يک مغز استخوان سالم جايگزين شود . به اين عمل پيوند مغز استخوان ميگويند. پيوند مغز استخوان مثل ساير پيوندها(مثلا پيوند کليه، کبد و قلب)نياز به عمل جراحي ندارد. براي پيوند مغز استخوان ابتدا مغز استخوان نارسا کاملا به وسيله داروهاي شيمي درماني تخريب مي شود و پس از آن مغز استخوان سالم (مانند تزريق خون) به فرد تزريق مي گردد. مغز استخوان سالم بطور خودبخود در استخوان فرد جايگزين مي شود .
پيوند مغز استخوان براي درمان بسياري از بيماري ها که مغز استخوان فرد را درگير مي کند استفاده مي شود. مثلا بيماري هايي که در آن مغز استخوان بيش از اندازه و يا کمتر از ميزان مورد نياز سلول مي سازد و يا اينکه سلول هاي غير طبيعي مي سازد.
انواع پيوند مغز استخوان
آلوژنيک
در اين نوع از پيوند ، مغز استخوان از يک دهنده سالم گرفته مي شود و به بيمار تزريق مي گردد. معمولا اين دهنده از بستگان درجه اول فرد(در اکثر موارد خواهر يا برادر شخص) ميباشد که پس از آزمايشات ژنتيک انتخاب شده است.
اتولوگ
در اين نوع از پيوند، مغز استخوان از خود فرد، زماني که پس از درمان در وضعيت طبيعي قرار ميگيرد، گرفته ميشود .
پيوند از خون بند ناف
اگر فرد بارداري از بستگان بيمار در دسترس باشد، پس از اينکه بچه متولد شد، سلول هاي بنيادي(Stem cell) از جفت و خون بند ناف جمع آوري شده و براي تزريق به بيمار آماده مي گردد
پیوند مغز استخوان و پیوند سلولهای بنیادی جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم است تا بیمار بتواند مقادیر بالای داروهای شیمی درمانی و یا پرتودرمانی را دریافت کند. شایعترین اشکال پیوند مغز استخوان عبارتاند از:
- پیوند «اتولوگ» autologous طی این نوع پیوند بیمار بافت پیوندی (مغز استخوان) خود را دریافت میکند. در این روش مغز استخوان بیمار را خارج و آن را در معرض داروهای ضد سرطان قرار میدهند تا یاختههای بدخیم کشته شوند. سپس محصول بدست آمده را منجمد و نگهداری میکنند.
- پیوند «سینژنئیک» Syngeneic بیمار بافت پیوندی (مغز استخوان) را از عضو دیگر دو قلوی مشابه خود دریافت میکند. در این روش ابتدا بهوسیله مقادیر زیادی از داروهای ضد سرطان همراه یا بدون پرتو درمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بیمار را از بین میبرند.سپس از عضو دیگر دو قلوی مشابه که شباهت بافتی زیادی با بدن بیمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهیه میکنند .
- پیوند «آلوژنئیک» allogeneic بیمار بافت پیوندی را از فردی غیر از خود یا دو قلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر، و یا هر یک از والدین و یا فردی که هیچگونه نسبتی با بیمار ندارد) دریافت میکند. این فرد باید سازگاری بافتی نزدیک با بدن بیمار داشته باشد .
منبع:بهداشت ویکی پدیا
