زانو درد یکی از دردهای رایجی است که درافراد پیر، جوانان، بچه ها و در بارداری اتفاق می افتد این نوع درد میتواند بعد ازآسیب دیدگی یا بر اثر یک بیماری و اختلال مزمن ایجاد شود. میزان ناراحتی و شدت درد زانو به عواملی مانند علت زانو درد، محل درد (درد زیر زانو، درد پشت زانو و کشکک) و شرایط فیزیکی بیمار بستگی دارد بروز زانو درد در دوران کنهسالی ازعلائم بیماری های استخوانی است، که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم روی مفاصل تاثیرگذاشته اند.
روز اول تا چهارم پس از عمل جراحی زانو
در روز اول بستری بودن در بیمارستان بعد از عمل جراحی زانو، بهبودی آغاز می شود.
برای جلوگیری از مشکلات و بازیابی مجدد قدرت بدنی باید از جای خود حرکت کنید. ممکن است لوله جمع کننده خون را از زانو جدا کرده باشند و یا ممکن است یک دستگاه CPM (دسـتـگــاه حـركـت پـسـيـو مداوم) به شما متصل شده باشد تا به طور خودکار و به آرامی زانوی شما را خم و راست نماید تا سریع تر بهبود یابد.
بازتوانی و توانبخشی را به تجویز پزشک جراح می توان از همان روز عمل زانو آغاز نمود و در ادامه با افزایش فعالیت، در مدت زمان بسیار کوتاهی بیمار قادر به تحمل وزن، بدون استفاده از عصای زیر بغل خواهد شد. این اقدام معمولاً توسط فیزیوتراپیست انجام می شود. یک پزشک فیزیوتراپ، با فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو به شما کمک می‌کند تا روی پای خود بایستید و به شما آموزش می دهد که چگونه مچ پای خود را حرکت دهید تا خون به جریان بیفتد. شما ممکن است تلاش زیادی برای راه رفتن انجام دهید. تمرین های تنفسی باعث می‌شود تا ریه‌های خود را پاک نگه داشته و از بروز ذات‌الریه جلوگیری کنید.
یک فیزیوتراپ به شما نشان خواهد داد که چگونه با انجام حرکات ورزشی مناسب ماهیچه هایی که مفصل جدید زانو را احاطه کرده اند تقویت کنید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند از ماشین هایی استفاده کنید که زانو را در حالیکه بالا نگه داشته اید به آرامی برای شما حرکت می دهند. این حرکت باعث کاهش تورم و افزایش سرعت جریان خون به سمت پا بعد از عمل تعویض مفصل زانو می شود.
فیزیوتراپی تعویض مفصل زانو شامل تمرینات ورزشی جهت افزایش انعطاف پذیری و تقویت عضلات اطراف مفاصل است. شما می توانید این تمرینات را در یک مرکز فیزیوتراپی و یا منزل خود انجام دهید، اما باید از فیزیوتراپ خود روش صحیح انجام تمرینات را سوال کنید تا به زانویتان آسیبی وارد نشود. این تمرینات را حداقل تا دو ماه پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو باید انجام دهید.
در هر حال وضعیت بیماران مختلف متغیر بوده و بیشترین زمان استفاده از عصای زیر بغل میتواند تا مدت 2 هفته پس از عمل جراحی زانو بطول بیانجامد.
روز دوم اقامت شما در بیمارستان پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، شما احتمالا می توانید از داروهای خوراکی برای تسکین درد استفاده نموده و رژیم غذایی معمول خود را مصرف کنید. شما می‌توانید با استفاده از کمی کمک ، خودتان به دستشویی بروید. البته کار با پزشک فیزیوتراپ همچنان ادامه خواهد داشت. به شما آموزش داده خواهد شد که چگونه مراقب علائم مشکلات احتمالی مانند عفونت، لخته شدن خون، یا گرفتگی قفسه سینه بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو باشید.
در روز سوم پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، زخم باید به اندازه کافی بهبود یافته باشد تا شما بتوانید استحمام کنید. در صورت موافقت پزشکتان، پانسمان را بردارید و استحمام نمایید، پس از اتمام، به آرامی روی زخم دست بکشید تا خشک شود سپس پانسمان جدید را روی آن قرار دهید. زخم خود را با هر گونه لوسیون یا کرمی به غیر از آنچه پزشکتان تجویز کرده، نبندید. قبل از رفتن مجدد به حمام یا استفاده از استخر ، صبر کنید تا زخم به خوبی بهبود یافته و بخیه ها برداشته شوند این کار معمولا پس از دو هفته انجام می‌گیرد.
در روز 3 و 4 پس از عمل جراحی زانو، آماده شوید تا به منزل بروید. احتمالا شما به مدت سه تا چهار روز در بیمارستان خواهید ماند. قبل از ترک آنجا، ممکن است بتوانید بدون کمک از تخت یا صندلی خود بلند شوید و یا از دستشویی استفاده کنید. ممکن است شما قادر به راه رفتن با عصا یا واکر هم باشید. برخی از بیماران در مدت زمان کوتاه بستری در مرکز توانبخشی و فیزیوتراپی، که همواره افراد آموزش دیده‌ای برای کمک در اختیار هستند، خیلی سریع تر بهبود می‌یابند .
هفته اول پس از عمل جراحی زانو: روزهای آغازین در منزل
بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، قبل از مرخص شدن، شما در بیمارستان یاد خواهید گرفت که چگونه زخم خود را تمیز نگه داشته و پانسمان آن را عوض کنید. باند، پانسمان یا هر بخیه‌ای معمولا بعد از دو هفته برداشته می شود. کمی تورم در ناحیه جراحی شده کاملا طبیعی است، اما خیلی مراقب قرمزی ، تب یا سایر علائم عفونت باشید. قرار دادن یک کیسه یخ یا یک بسته مواد یخ زده که در حوله پیچیده شده، روی ناحیه مجروح باعث تسکین درد خواهد شد. پزشک فیزیوتراپ در منزل هم به کمک شما خواهد آمد. بهتر است هنگامی که بیدارید، سعی کنید که هر دو ساعت یک بار، کمی راه بروید و قدم بزنید.
هفته دوم پس از عمل جراحی زانو: آسوده باشید، سخت گیری نکنید
به طور حتم شما یک هفته قبل از عمل جراحی زانو، منزل خود را مرتب نموده‌اید، بنابراین خیلی راحت می‌توانید در منزلتان به اطراف حرکت کنید و از یک پرستار نیز بخواهید تا در کارهای روزمره و رفت و آمد به شما کمک کند. خیلی کوتاه پیاده‌روی کنید وتا زمانی که وضعیت شما کاملا پایدار شود، از عصا و واکر استفاده کنید.
هفته سوم تا ششم پس از عمل جراحی زانو: از سرگیری فعالیت‌های روزمره
پس از سه تا شش هفته از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، شما باید بتوانید به بسیاری از فعالیت‌ها و حالت نرمال خود بازگردید. شنا کردن و استفاده از دوچرخه ثابت برای زانوی شما راحت خواهد بود. اگر باغبانی می‌کنید، بعد از دو ماه به راحتی می‌توانید زانو بزنید اگر چه در ابتدا کمی دشوار به نظر می‌رسد. فعالیت‌هایی نظیر گلف یا رقص برایتان خوب است اما از ورزش‌هایی که تاثیر فیزیکی زیادی روی بدن دارند مانند دویدن یا بسکتبال، باید اجتناب شود.
هفته چهارم پس از عمل جراحی زانو: قطع مصرف داروهای ضد درد و مسکن
اکثر مردم، پس از سپری شدن مدت یک ماه از عمل جراحی زانو؛ دیگر نیازی به داروهای مسکن ندارند. ممکن است به مسکن‌های معمول مانند ایبوپروفن (Advil , Motrin) ویا استامینوفن (Panadol , Tylenol) روی آورند با این حال اگر شما داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید، قبل از مصرف هر گونه داروی ضد التهابی، با پزشک خود مشورت نمایید.
هفته ششم پس از جراحی زانو: رانندگی مجدد
بعد از عمل جراحی زانو، خیلی عجله نداشته باشید که دوباره پشت فرمان بنشینید و رانندگی نمایید. بدیهی است که شما نیاز دارید به اندازه کافی تحرک داشته باشید و از هر دردی عاری باشید تا بتوانید با پدال ها بدون درنگ کار کنید. صبر کردن شش تا هشت هفته ای برای این منظور، ضروری است.
ماه‌های بعد از عمل جراحی زانو: بازگشت به کار
زمانی که می گوییم شما می توانید بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو به حرفه خود بپردازید؛ این صحبت به نوع شغل شما بستگی دارد. اگر حرفه شما به گونه ای است که زمان زیادی را نشسته هستید، می توانید طی دو هفته به کار بازگردید. اما اگر شغل شما نیازمند فعالیت فیزیکی است، ممکن است تا چند ماه سر کار نروید.
یک سال پس از جراحی زانو: پیگیری درمان
یک برنامه معمول برای ملاقات با پزشک بعد از عمل تعویض مفصل زانو به صورت سه هفته، شش هفته، سه ماه، شش ماه، یک سال، و پس از آن به طور سالیانه در نظر گرفته می شود البته این برنامه را باید از جراح خود بپرسید. به توصیه های پزشک خود به طور جدی توجه کنید تا از مفصل جدید زانو مراقبت کنید. بیش از 90 درصد عمل های تعویض مفصل زانو، موفقیت آمیز بوده و تا 15 سال پس از جراحی، همچنان کار می‌کنند.
طول مدت مراقبت از مفصل مصنوعی شما
رعایت دقیق دستورالعمل ها و توصیه های پزشک جراح شما، می تواند میزان عوارض پس از عمل جراحی را به حداقل رسانده و به روی بازتوانی شما و افزایش طول عمر پروتز جایگذاری شده تاثیر بسیار خوبی داشته باشد.
به خاطر داشته باشید، این عوارض هر چند که بسیار نادر می باشند، اما هرگونه عدم رعایت توصیه های پزشک، می تواند احتمال رخداد آنها را افزایش داده و عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.
مدت زمان بهبودی پس از عمل جراحی زانو
برای هر فرد مدت زمانی که طول می کشد تا بهبودی کامل پیدا کند متفاوت از دیگری است اما در اینجا برخی از دستور العمل های کلی برای بازگشت به زندگی عادی را می آوریم:
-انجام کارهای خانه: پس از 6-3 هفته
-رابطه جنسی: پس از 6-4 هفته
-بازگشت به کار: پس از 8-6 هفته
-شنا: پس از 8-6 هفته
-رانندگی: پس از 8-6 هفته اگر زانوی راست عمل شده باشد. اگر مورد عمل زانوی چپ باشد پس از 1 هفته می توانید دوباره رانندگی کنید.
نگهداری از ایمپلنت زانو
شما می توانید با انجام کارهایی به افزایش طول عمر ایمپلنت زانوی خود کمک کنید. پس از جراحی از عصا یا واکر برای راه رفتن کمک بگیرید، زمین خوردن بعد از عمل صدمات جبران ناپذیری را می تواند برایتان به بار بیاورد. از انجام ورزش های سنگین خودداری کنید، بیشتر پزشکان از دویدن، پریدن و ورزش هایی که در آنها برخورد با دیگران زیاد است منع می کنند.
درحالیکه پس از عمل جراحی تعویض زانو بعضی فعالیت ها را باید محدود کرد اما کارهای زیادی نیز وجود دارد که هنوز می توانید انجام دهید. پیاده روی نامحدود، گلف، پیاده روی سبک، دوچرخه سواری و شنا جزء ورزش هایی هستند که انجام آنها برای افرادی که تحت عمل جراحی تعویض زانو قرار گرفته اند مشکلی ایجاد نمی کند و سالم است. با عمل به دستورات پزشک معالج می توانید نتایج سودمندتری از ایمپلنت زانو بدست آورید، بیش از 90% ایمپلنت های زانو پس از گذشت 15 سال از عمل جراحی هنوز هم به درستی کار می کنند.
