در آمارسال 2007 در آمریكا تعداد تزریق بوتاکس 2 برابر تمامی اعمال جراحی پلاستیك شامل: رینوپلاستی، پروتز سینه، كوچك كردن سینه، ابدو مینو پلاستی و لیپوساكشن بوده است. در عین حال اظهار نظرهای ضد و نقیضی در مورد بوتاکس و عوارض آن (فواید و مضرات) به طور مرتب مطرح میشود. مقاله زیر میكوشد به بسیاری از این سوالات پاسخ دهد، بدانیم كه بوتاکس مانند هر داروی دیگری بی ضرر نیست، اما با توجه به تنوع استفاده از آن جزو كم عارضه ترین داروهای موجود است و مطمئنا انتخاب دارو و تكنیك مناسب، از بسیاری از عوارض جلوگیری میكند.

بوتاکس چیست؟

این دارو شكل تغییر یافته سم باكتری كلستریدیوم بوتولینوم است. این باكتری به طور معمول، باعث مسمومیت غذایی میشود، اما با تغییر ساختمان این سم، دارویی به نام بوتاکس به دست آمده است كه فواید دارویی متعدد و روزافزونی دارد. بوتاکس در واقع اسم تجاری این دارو است كه توسط آمریكا ساخته میشود . در سایر كشورها این دارو به اسامی دیگری تولید می شود كه معتبرترین آنها كه در ایران موجود است،دیسپورت نام دارد كه ساخته شركت ایپسن انگلیس و مورد تایید FDA است.

موارد کاربرد

به طور كلی كاربردهای تزریق بوتاکس را میتوان به 2دسته زیبایی و درمانی تقسیم كرد.

کاربرد های زیبایی

رفع چین و چرو كهای حركتی ،متوقف كردن پیشرفت چروك های ثابت مثلا در پیشانی، دور چشم، خط اخم، چینهای دورلب و چین های چانه و گردن .

بالا بردن ابروها

بالا بردن گوشه لب ها

كاهش نمایش لثه هنگام خندیدن

بالا بردن نوك بینی

انواع چروک صورت

چروک‌های صورت دو نوع‌اند:

1- نوع دینامیک كه بر اثر حركت مكرر عضلات.صورت در طی سال‌ها ایجاد می‌شوند.

2- نوع استاتیک كه در اثر كاهش كشسانی پوست به علل متفاوتی ازجمله جاذبه زمین به وجود  می‌آیند.

سال‌ها تنها راه درمان چروک‌های استاتیک لیفتینگ (lifting) صورت و ابرو بود كه البته چروک‌های دینامیك را درمان نمی‌كرد.

بعضی از افراد لبخندی تحت عنوان(لبخند مونالیزا) دارند كه گوشه‌های دهان در حالت طبیعی به طرف پایین لب فوقانی كشیده می‌شود. تزریق می تواند این حالت را از بین ببرد.

روش تزریق

بوتاکس از طریق بلوک ایمپالس عصبی عمل می کند و باعث کاهش حرکت عضلات می شود. با کاهش حرکت، سطح پوست به تدریج صاف می شود و خطوط متوسط تا شدید شروع به ناپدید شدن می نمایند.

پروسه تزریق پروسه چندان پیچیده ای نیست ، در گام بعدی می بایست به ماهیچه های ایجاد چین و چروك و یا اخم ها بوتاکس تزریق گردد . درمان خیلی سریع صورت می پذیرد اما در مقایسه با استفاده از ژل بوتاکس كه فقط می بایست برای صورت استفاده شود هنوز درد ناشی از تزریق را تحت پوشش قرار نمی دهد . در تزریق به منظور سر كردن درد نیازی به بیهوشی نیست مگر اینكه خود بیمار درخواست كند . پس از این مرحله پروسه انسداد فرستنده های عصبی بین 2 تا 10 روز طول می كشد . اما با استفاده از بولوتونیوم بوتاکس نوع A این مشكل بی حسی بوجود نخواهد آمد .

سوالات متداول

– مراحل تزریق بوتاکس چه قدر طول می کشد و آیاتاثیر آن سریعا دیده می شود؟

تزریق این دارو حدود5 دقیقه زمان می برد. البته برای مراجعینی که به درد حساس هستند به مدت 20 دقیقه  کرم موضعی بی حسی روی نواحی مورد نظر باقی میماند که باعث کاهش درد خواهد شد. شروع اثر دارو از روز سوم تا پنجم تزریق است و تا روز بیست و یکم  یعنی پس از 3 هفته، کامل می شود. حدود 5 تا 7 ساعت پس ازتزریق نیز بیمار باید از خم کردن سر، دراز کشیدن وفعالیت فیزیکی سنگین خوداری کند.

– ماندگاری اثر این دارو چقدر است؟

مراجعینی که برای بار اول، تزریق دارو دارند پس از حدود 1/5تا 2 ماه، باید تزریق را تکرار کنند. زیرا ماندگاری بار اول زیاد طولانی نیست.ازباردوم به بعد، هر6 ماه تکرار خواهد شد. البته سیگار، الکل و استفاده مداوم از ماساژهای صورت نیز اثر این دارو را کوتاه تر می کند.

– آیا بوتاکس عوارضی هم دارد؟

مانند سایر روش های پزشکی که تزریق دارو در آن صورت می گیرد قطعا پیش بینی عوارضی را به لحاظ علمی خواهیم داشت. البته این عوارض در صورتیکه نوع دارو ازِ Dysport (دیسپورت) باشد و از داروهای تقلبی چینی استفاده نشود، نادرخواهد بود. نکته مهم این است که بیمار به مدت 5 تا 7 ساعت پس از تزریق، از یک سری اقداماتی که نام بردم پرهیز کند که خود این امر احتمال عوارض را به حدود صفر درصد می رساند. بیمارانی که سابقه عوارض یا آلرژی به تزریق بوتاکس داشته اند ترجیحا این تزریق در آنها انجام نخواهد شد.

– کاندیدای تزریق ژل و بوتاکس چه کسانی هستند؟

زود یا دیر بودن انجام روش های طب زیبایی صرفا منوط به سن فرد نیست. بلکه فاکتورهای زیادی در تعیین زمان مناسب دخیل هستند.به فرض یک آقای 35 ساله که عضلات پیشانی قوی دارد و مدت زمان طولانی زیر نورآفتاب کار می کند و هم زمان حالت اخم نیز دارد قطعا کاندیدای مناسبی برای استفاده از این روش درمانی است.یا خانمی که 28 ساله است و به هنگام خندیدن و حتی صحبت کردن دچار خطوط گوشه چشم میشود باید اقدام به تزریق این دارو کند وگرنه وقتی خطوط در چهره مان جایگزین شد،قطعا درمان ها بسیار سخت می شود. مانند سایر رشته های طب، ما نیز توصیه اکید داریم که پیشگیری مقدم بر درمان است. لزوما نباید اجازه دهیم چهره مان، پیر، ناشاداب و پر از چین و چروک شود و بعد به فکر چاره باشیم. قطعا در سنین بالاتر درمان ها سخت تر خواهد بود. به عنوان مثال در یک فرد 50 ساله که خط اخم عمیق و جا افتاده دارد،ضمن تزریق بوتاکس باید درجلسات بعدی ناحیه اخم با ژل یا فیلر پر شود.

– تزریق ژل یا فیلر

استفاده از ژل و مواد فیلر یا پرکننده ها به دلیل کاربرد آسان و شیوه راحت اجرای آن در نظر همگان بسیار مقبول و پر تقاضا است. ولی آن چه که در این خصوص بسیار مهم و حیاتی است، مهارت تزریق و نوع مواد پرکننده است. بر خلاف نصور عامه، کیفیت ژل ها صرفا به میزان ماندگاری آنها ارتباطی ندارد، چرا که نوع پلی اکریل آمید یا ژل پاژها در واقع همان نوعی است که تاکنون بیشترین عارضه را ایجاد نموده است و گاهی دائمی است، اما بعد از گذشت چند سال عوارضی چون تشکیل گرانول (گلوله شدن) و یا جابجایی دارد. بنابراین بسیار حیاتی است که از کیفیت فیلر مطمئن شوید. یکی از بهترین و بی خطرترین این ژل ها هیالورونیک اسید است که مورد تائید FDA آمریکاست و آلرژی ایجاد نمی کند، چرا که قابل جذب و سازگار با بدن است و ضمنات زیر پوست حرکت و ریزشی ندارد. ماندگاری این ژل ها 6 الی 8 ماه است. از این ژل ها می توان در از بین بردن خط اخم، پر کردن چین و چروک های صورت از جمله افتادگی گوشه لب و خط خنده و فرم دهی لب و نیز گونه گذاری استفاده کرد. در این مرکز از فیلر یا ژل هیالورونیک Restylane استفاده می شود. این ژل، بهترین نوع هیالورونیک اسید در دنیا است، که مورد استفاده تمام سیاستمداران، هنرمندان و افراد مشهور قرار می گیرد. علت خاص و بهترین بودن این ژل این است که فرم مولکولی آن بسیار شبیه هیالورونیک اسید طبیعی بدن ما است و به راحتی روی چهره می خوابد و فرم زیبایی به خود می گیرد.

“مورد استفاده دیگر فیلر یا ژل اصلاح نقایص بینی برای کسانی است که نمی خواهند جراحی انجام دهند و یا کسانی که به دنبال جراحی، دچار عدم قرینگی یا مشکلات در بینی شده اند..”

مراقبت های قبل از درمان

یك هفته قبل از درمان بوتاکس استفاده از هر گونه مشروبات الكلی قدغن می باشد . بوتاکس معمولا برای رفع یا كاهش چروكها پیشنهاد می گردد از اثرات جانبی تزریق كبودی اندک می باشد پس از درمان از مصرف آسپرین و داروهای مشابه خوداری نمایید چرا كه به رفع كبودیتان كمكی نمی كند.

مراقبت های بعد از درمان

– 20 دقیقه بعد از تزریق باید با حرکات عضلات صورت  ، بوتاکس را بیشتر در عضلات منتشر کرد .

-حداقل تا 7 ساعت بعد از تزریق بوتاکس نخوابید .

– برای عدم انتشار بوتاکس در نواحی ناخواسته تا 48 ساعت بعد از تزریق استحمام نفرمایید و همچنین از نو شیدنی های خیلی داغ پرهیز کنید.

– تا 48 ساعت بعد از درمان ورزش نکرده و از برداشتن اجسام سنگین پرهیز کنید .

– اگر بعد از درمان متوجه کبودی در محل آن شدید با قطعه یخی کوچک محل را کمپرس نمائید .

از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات  عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت  و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)