از عوامل شایع ایجاد درد در افراد بالاتر از چهل سال آرتروز مفصل زانو است.آرتروز مفصل زانو، شایعترین بیماری تخریبی از میان مفاصل بدن می باشد. با توجه به اینکه بیماری با افزایش سن پیشرفت می کند به آرتریت پیری نیز معروف است. علاوه بر سن، علل ژنتیکی ، نوع شغل و حرفه، چاقی،عوامل هورمونی ونژاد نیز می تواند در بروز این بیماری دخیل باشند. وقتی غضروف آسیب دیده زانو دچار آرتروز شود مفاصل خشک ودردناک می شوند. ممکن است بسسب درد خیلی شدید، فرد از مفصلش استفاده نکند و در نتیجه عضلات حول مفصل ضعیف شده و حتی حرکت مفصل برای بیمار بسیار مشکل باشد. معاینه فیزیکی، برخی آزمایشات و عکسهای رادیو گرافی میزان صدمه به مفصل را نشان خواهند داد. در صورتی که درمانهای غیر جراحی مثل استفاده از مسکن ، کاهش وزن و فیزیوتراپی در بیمار موفق نباشدو درد را فرو ننشاند، تعویض مفصل در نظر گرفته می شود.
علائم درد زانو
1- افزایش درد و تورم در ساق پا
2-افزایش ناگهانی تنگی نفس و درد قفسه سینه
3-تب و لرز
4- قرمزی، سفتی و تورم در محل جراحی زانو
5- ترشح از محل جراحی زانو
6- افزایش درد زانو با هر فعالیت و حتی در زمان استراحت
چگونگی تعویض مفصل زانو
بیمار داروی بیهوشی گرفته و جراح بخشهای آسیب دیده ی مفصل را تعویض می کند.در آرتروز زانو،انتهای آسیب دیده غضروف و استخوانها با سطوح فلزی و پلاستیکی که برای برگرداندن حرکت و عملکرد زانو شکل گرفته اند تعویض می شود. مواد استفاده شده در تعویض مفصل طوری طراحی شده اند تا مفصل را قادر سازند که مشابه یک مفصل طبیعی حرکت کند.
علل تخریب مفصل زانو
1- آرتروز و ساییدگی مفصل زانو که معمولا در سنین بالا ایجاد شده و وسعت میابد. آرتروز زانو با تخریب غضروف مفصل شروع شده و در نهایت موجب خراب شدن استخوان میشود
2-روماتیسم مفصلی که آن هم موجب تخریب غضروف مفصل زانو و در نهایت آسیب به استخوان مفصل میشود
3-بد جوش خوردن یا جوش نخوردن شکستگی های داخل مفصلی که بعد زا چند سال موجب ساییدگی و خراب شدن مفصل میشوند
برای انجام جراحی تعویض مفصل زانو پزشک جراح با برش هایی که در سطح پایینی استخوان ران و سطح بالایی استخوان تیبیا (درشت نی) میدهد باقیمانده غضروف مفصلی و مقدار کمی از استخوان را از این نواحی برمیدارد سپس قطعات فلزی را بجای آنها قرار داده و آنها را با ماده خاصی به نام سیمان استخوانی به بستر استخوان محکم میکند. سپس یک قطعه پلاستیکی از جنس پلی اتیلن محکم را در بین این دو قطعه فلزی قرار میدهد.
بدین ترتیب استخوان های ران و درشت نی میتوانند به راحتی و بدون درد بر روی هم حرکت کنند. جراح در حین تعویض مفصل زانو برش های استخوانی را به نحوی انجام میدهد که تغییر شکل و انحراف زانو هم تصحیح شود.
