عوارض آرتروز زانو و علائم آن

آرتروز زانو چه خصوصیاتی دارد؟ چه سیری را طی می کند و باعث بوجود آمدن چه علائمی در فرد می شود؟

سطح مفصلی زانو از سه قسمت جداگانه تشکیل شده است. این سه قسمت عبارتند از:

سطح مفصلی شماره 1: قسمت خارجی محل تماس استخوان ران با استخوان درشت نی

سطح مفصلی شماره 2: قسمت داخلی محل تماس استخوان ران با استخوان درشت نی

سطح مفصلی شماره 3:محل تماس سطح داخلی استخوان کشکک با استخوان ران

هر کدام از این سه قسمت می توانند به تنهایی یا همراه با هم دچار آرتروز شوند.

سطح مفصلی شماره 1 (یعنی محل تماس قسمت استخوان ران با قسمت داخلی درشت نی) بیشتر از 2 قسمت دیگر دچار آرتروز می شود. بعد از آن سطح مفصلی شماره 3 درگیر می شود و سرانجام سطح مفصلی شماره 2.

  مطالعات زیادی بر روی کاکرد مفصل زانو انجام شده است این مطالعات نشان می دهند که: به هنگام ورزش کردن، وزنی معادل 2 تا 3 برابر وزن بدن بر سطح مفصلی شماره 1، فشار می آورد و همین مسئله نشان می دهد که چرا این سطح بیشتر به آرتروز مبتلا می شود.

تخریب این ناحیه از مفصل باعث بوجود آمدن تغییر شکل در مفصل زانو می شود. به هنگام خم کردن زانو (مثل وقتی که در حال خواندن تشهد هستیم) فشاری معادل 7 تا 8 برابر وزن بدن بر سطح مفصلی شماره 3 یعنی سطح تماس بین کشکک و استخوان ران وارد می کند. این مسئله باعث می شود که به بیماران شکایت کننده از آرتروز زانو توصیه کنیم، حتماً نماز خود را در پشت میز یا با پاهای دراز بخوانندو حتماً از توالت فرنگی استفاده کنند.

هر تغییر کوچکی که در ساختمان مفصل زانو بوجود بیاید، باعث تغییر در تقسیم فشار بر قسمت های مختلف آن شده، زمینه را برای آرتروز شدیدتر فراهم می کند. بیماری که به علت پارگی منیسک و عدم توانایی در ترمیم آن، مجبور به خارج کردن منیسک می شود یا بیماری که در حین ورزش یا مثلاً پریدن از پله ها یا وارد آمدن فشار غیر طبیعی بر مفصل دچار آسیب بر لیگامان های دور مفصل می شود، مهمترین فاکتور خطرساز برای آرتروز مفصل زانو را فراهم می کنند.

پاهای پرانتزی که در اثر بیماری راشیتیسم دوران کودکی یا بدون دلیل خاصی بوجود آمده و ژنوواروم (genu varum) نامیده می شود یکی دیگر از عوامل اصلی مساعد کننده آرتروز زانو در سنین میانسالی می باشند.

بیماران مبتلا به آرتروز در 2 گروه اصلی قرار می گیرند:

گروه اول : بیماران جوانی هستند (معمولاً مرد) که در آسیب یک مفصل و یا مثلاً به دنبال خارج کردن یک منیسک دچار آرتروز می شوند.

گروه دوم: بیمارانی که در سنین میانسالی و یا پیری قرار دارند و علاوه بر مفصل زانو، دچار آرتروز در سایر مفاصل مثلاً مفاصل انگشتان دست نیز می باشند.

چاقی یکی دیگر از مهمترین فاکتورهای خطرساز برای ایجاد آرتروز می باشد که معمولاً زنان میانسال و مسن را مبتلا می کند.

درد به هنگام راه رفتن، خشکی مفصل و اختلال در قدم زدن یا بالا رفتن از پله ها، علائم اصلی آرتروز زانو می باشند.

ضعف عضله ی چهار سر ران، تورم استخوانی، دردناک بودن مفصل در لمس و درد هنگام حرکت همراه با محدودیت دامنه ی حرکت همراه با صدای خرت خرت کردن مفصل، از علائم اصللی دیگر در آرتروز زانو می باشند.

در معاینه ی مفصلی که دچار آرتروز در سطح مفصلی شماره 3 (سطح داخلی استخوان کشکک با استخوان ران) شده است، ایجاد صدا در زیر کشکک، دردناک بودن کشکک به هنگام وارد آوردن فشار بر آن و حرکت غیر طبیعی کشکک از یافته های شایع می باشد. آرتروز سطح مفصلی شماره 2 (قسمت خارجی سطح مفصلی استخوان درشت نی با قسمت خارجی استخوان ران)، نسبت به دو سطح دیگر، کمتر دچار آرتروز شده ولی همین آرتروز باعث تغییر شکلی در مفصل می شود که به آن تغییر Valgus (خمیدگی به خارج) می گوییم.

هر کدام از سه سطح مفصلی که دچار آرتروز شوند، مقداری مایع در فضای مفصلی تجمع می یابد که البته خیلی کم بوده و مفصل نیز سرد می باشد. در تعدادی از بیماران مایع مفصلی بیشتر بوده و با قرمزی پوست مفصل همراه می باشد. اگر آرتروز زانو خیلی شدید باشد، نتیجه ی آن ناپایداری مفصل بوده که در معاینه، پزشک می تواند مفصل را به سمت راست یا چپ حرکت دهد کاری که در یک مفصل زانوی سالم و استوار امکان پذیر نیست.

آرتروز زانو، سیر پیشرونده ی آهسته ای دارد و معمولاً سال های طولانی طول می کشد تا بیماری به حداکثر شدت خود برسد. البته مدارک معتبری وجود دارند که نشان می دهند، وقتی یک مفصل به درجه از آرتروز و آسیب رسید، می تواند در سال های طولانی هم از نظر رادیوگرافی و هم از نظر بالینی در یک حد ، ثابت بماند.

وقتی یک بیمار شناخته شده ی آرتروز با درد شدید و ناگهانی زانو مراجعه می کند، پزشک به مسائل مختلفی فکر می کند و یکی از این احتمالات، نکروز (تخریب) استخوان ران در قسمت میانی آن می باشد (استخوان قرار گرفته در سطح مفصلی شماره1). اگر چه این عارضه نادر می باشد، اما اگر پزشک بر اساس شکایت  بالینی و معاینه بیمار به آن شک کرد، دست به دامن اقدامات تشخیصی از جمله MRI می شود.

عوارض آرتروز زانو

1- شکستن استخوان درشت نی و آرتروز زانو

2- ناپایداری شدید مفصل و ایجاد تغییر شکل به صورت زاویه دار شدن مفصل و آرتروز زانو (تغییر شکل Valgus)

3- خونریزی مفصل و آرتروز زانو

4- حملات نقرس کاذب و آرتروز زانو (رسوب کریستال های پیروفسفات کلسیم)

5- عفونت مفصل با عوامل باکتریایی و آرتروز زانو (آرتریت عفونی)

6- وارد آمدن فشار و رسیدن آسیب به عصب خارجی فضای پشت زانو و آرتروز زانو (عصب پولیته ی خارجی)

بیماران مبتلا به  آرتروز زانو می توانند برای درمان  آرتروز زانو خود به بهترین مرکز جامع ارتوپدی و فوق تخصص زانو در تهران (دکتر وریانی)  مراجعه کرده واز بهترین و جدید ترین و پیشرفته ترین روش های درمانی این مرکز استفاده کنند.

• اطلاعات بیشتر….

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با هر کدام از مقاله های زیر بر روی آن ها کلیک کرده ومقاله موردنظر را مطالعه کنید.