تخریب دندان ها ممكن است در اثر پوسیدگی یا ضربه اتفاق بیفتد. دندان هایی كه پوسیدگی های شدید دارند، مقدار زیادی از نسج خود را از دست می دهند و دندانپزشك برای بازسازی آنها مجبور به استفاده از روكش ها خواهد شد.
آنچه از سوی آفریدگار بدون عیب و نقص سالم و سفید و بدون اشكال به ما هدیه می شود، طی دورانی كوتاه یا بلند آسیب می بیند و تخریب می شود. آنگاه ناچاریم از علم نه چندان كامل بشر سود بجوییم و آن را در حدی قابل قبول و نه به شكل عالی و كامل دوباره بسازیم. صحبت از دندان هاست كه هر چند سالم و بی عیب و نقص در دهان ما می رویند، طی چند سال، گاه آنچنان با بی مهری صاحبان خود روبه رو می شوند كه به شدت تخریب شده و برای بازسازی آنها ناگزیر به استفاده از علم و تكنولوژی خاص آن هستیم.

دندان ها در اثر عدم رعایت بهداشت و تغذیه نادرست، در معرض پوسیدگی قرار می گیرند. اگر برای درمان این پوسیدگی ها زود اقدام و آنها را ترمیم كنیم، نیاز به تداخل و دستكاری چندانی از سوی دندانپزشك نخواهند داشت و به راحتی ترمیم می شوند. اما گاهی پوسیدگی ها چندان پیشرفت می كنند كه نسج زیادی از دندان از بین می رود و ساختمان دندان تا حد زیادی تخریب می شود. برای درمان این دندان ها و بازسازی دوباره آنها، روكش های دندانی به كمك آمده اند. به كمك این روكش ها دندان دوباره ساخته می شود و می توان امید داشت كه تا چند سال دندان به كمك روكش در دهان باقی ماند

مکانیسم ایجاد پوسیدگی

دندانها در حفره دهان قرار دارند، در این حفره بیش از 17 نوع میکروب بطور دائم مشغول فعالیت اند. امروزه کاملا مشخص شده است که پلاک دندانی در بروز پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه نقش مهمی را ایفا می‌کند. پلاک میکروبی یک توده بی‌رنگ، چسبنده و غیر قابل رویت است که از تجمع انواع میکروبها و سلولهای موجود در دهان تشکیل می‌شود. این پلاک روی سطوح مختلف دندانها مانند طوق دندان، فواصل دندانها و شیارهای سطح جونده تشکیل می‌شود. چنانچه این پلاک از سطوح دندانها برداشته نشود، می‌تواند باعث ایجاد پوسیدگی و بیماری لثه گردد. بعضی از میکروبهای دهان به سهولت و با سرعت مواد قندی ناشی از مصرف مواد غذایی را به اسید تبدیل می‌نمایند.

مطالعات نشان می‌دهد که پس از مصرف هر وعده غذا در اثر تخمیر باقیمانده مواد غذایی در سطوح مختلف دندان برای مدتی حدود 20 دقیقه در دهان اسید تولید می‌شود. چنانچه یک فرد طی شبانه‌روز سه وعده غذا مصرف نماید، حدود 1 ساعت در دهان او اسید بوجود می‌آید و اگر فردی در بین سه وعده غذایی از مواد غذایی دیگر استفاده نماید در 24 ساعت نزدیک به 2 ساعت بزاق دهانش حالت اسیدی خواهد داشت. حال اگر شخص در رعایت بهداشت و مسواک زدن کوتاهی نماید. پلاک دندانی کاملتر شده و مواد اسیدی تولید شده برای مدت طولانی‌تری در تماس با دندان باقی خواهد ماند. این اسیدها بتدریج ابتدا ضعیفترین و نازکترین نقاط مینای دندان را حل نموده و خود را به عاج دندان که بافتی حساس است می‌رساند. از آن به بعد پیشرفت پوسیدگی دندان با سرعت بیشتری ادامه می‌یابد.

در صورت ایجاد پوسیدگی دندان بیمار بایستی برای درمان آن به دندانپزشک مراجعه نماید. عدم توجه بیمار به این مساله باعث می‌شود که پوسیدگی بتدریج پیشرفت نموده و میکروبهای موجود در آن پالپ دندان (عصب دندان) را تحریک نموده و آن را ملتهب و عفونی نمایند.

پیشگیری از پوسیدگی دندان

مسواک کردن دندانها توسط مسواک مناسب با روش صحیح در مدت زمان مناسب برای حذف پلاک میکروبی.
استفاده از انواع نخ دندان و دهان شویه‌هایی که توسط پزشک تجویز می‌شوند.

کم کردن نظارت بر مصرف مواد قندی در برنامه غذایی.
عدم استفاده از دخانیات.
استفاده از فلوراید با روش هالی مختلف و زیر نظر پزشک.
پوشاندن شیارهای سطح دندان (فیشور سیلانت) برای جلوگیری از گسترش پوسیدگی.
پر کردن دندان پوسیده به منظور جلوگیری از پیشرفت آن.
مراجعه منظم به دندانپزشک برای مراقبت از وضعیت دهان و دندان.

مواد پر کننده موقتی

یک ماده پر کننده دندان موقتی (معمولا سفید، خاکستری یا زرد کمرنگ) 5 به بیش از یک جلسه درمانی نیاز است. و معمولا در موارد زیر رانجام می شود:

دندان پزشک می خواهد برای یک دوره زمانی کوتاه برای ترمیم دندان صبر کند.
پوسیدگی و حفره عمیقی دارید (حاوی عصب و عروق خونی) که در طول درمان بدون پوشش می ماند.
به درمان اضطراری دندان نیاز داشته باشید.

یک پر کردن دندان موقتی باعث می شود که دندان شما وضعیت بهتری پیدا کند. دلیل این امر این است که ماده پرکننده دندان را محکم می چسباند و از پالپ در برابر باکتری محافظت می کند و حساسیت را کاهش می دهد.

مواد پر کننده موقتی عموما برای همیشه ماندگار نیستند. این مواد عموما در عرض یک یا دو ماه می افتند، می شکنند یا دچار فرسایش می شود. در صورتی که ماده پر کننده موقتی روی دندان شما گذاشته شده باشد، حتما برای قرار داده شدن ماده پر کننده دائمی به دندان پزشک مراجعه کنید. در صورتی که این کار را انجام ندهید، دندان شما عفونی می شود یا مشکلات دیگری دارید.

از سری مطالب پزشکی عمومی و غیر تخصصی سایت (اطلاعات  عمومی و غیر تخصصی پزشکی برای افزایش دانش سلامت  و اطلاعات عمومی پزشکی بازدیدکنندگان)